اشخاص حقیقی و حقوقی چه کسانی هستند؟ مفهوم، تفاوت‌ها و اهمیت آنها

از وقتی که دنیای حقوق و قوانین وارد زندگی‌های ما شده است، مفاهیمی چون “اشخاص حقیقی” و “اشخاص حقوقی” را شنیده‌اید. اما واقعاً این دو چیست و چه تفاوت‌هایی دارند؟ در این مقاله به بررسی این دو مفهوم می‌پردازیم و اهمیت آنها را در جامعه مورد بررسی قرار می‌دهیم.

اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی، عباراتی نیستند که تنها در موضوعات مالیاتی ، حقوقی و حسابداری شنیده می‌شوند، بلکه در بحث‌های مختلف، به ویژه بحث‌های حقوقی، کاربردهای گسترده‌ای دارند. حتی اگر موضوع بحث مالیات، بیمه، سیستم حقوق و دستمزد یا حتی شرکت‌های سهامی باشد، نهایتاً به این عبارات می‌رسیم. با این حال، بسیاری از افراد با این عبارات آشنایی ندارند و این ممکن است باعث تداخل تعاریف نادرست در ذهن آنان شود.

در این مقاله، قصد داریم به طور جامع در مورد اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی توضیحاتی ارائه دهیم. پس از خواندن این مقاله، دانش کافی در این زمینه را خواهید داشت و هرگاه با این عبارات روبرو شوید، به تعریف دقیق‌تر و صحیح‌تری از آنها توجه خواهید کرد.

اشخاص حقیقی

همه چیز از اینجا شروع می شود: اشخاص حقیقی چه کسانی هستند؟ اشخاص حقیقی به افراد زنده اشاره دارد، افرادی که دارای ویژگی‌ها، احساسات، و حقوق و وجوه مختلفی هستند.

شخص حقیقی یعنی چه؟ شخص حقیقی که از آن می‌توان با عنوان شخص طبیعی هم نام برد، یکی از افراد جامعه است که در نوع خود دارای شخصیت بوده و با اتکا به فردیت خود دارای حقوق و البته تکالیفی است. هر فرد انسان یک شخصیت حقیقی است. تفاوتی ندارد که این شخص کبیر باشد یا صغیر، در هر صورت این شخصیت می‌تواند حقوق و تکالیف خود را به صورت مستقیم یا غیر مستقیم اجرا کند. بااین‌وجود هر انسانی که در یک جامعه زندگی می‌کند دارای شخصیت حقیقی است.

آیا اشخاص حقیقی مدت دار هستند؟

اشخاص حقیقی مدت دار هستند، اما مدت فعالیت آن‌ها از زمان تولد آغاز می‌شود و با مرگ آن‌ها پایان می‌یابد. لازم به اشاره نیست که با مرگ یک انسان حقوق او نیز می‌میرند و او دیگر صاحب حقوق و تکالیفی نیست.

اشخاص حقوقی

اشخاص حقوقی نمایانگر موجوداتی حقوقی هستند که به عنوان یک واحد مجزا و مستقل از اشخاص حقیقی شناخته می‌شوند.

اما شخصیت حقوقی جلوه‌ای تجاری دارد. در بیشتر کشورهای جهان و قوانین مرتبط به این کشورها، برای هر شرکت، مؤسسه یا سازمانی، اعم از انتفاعی یا غیر انتفاعی، شخصیتی حقوقی در نظر گرفته می‌شود. شخصیتی که برای شرکت‌ها و مؤسسات در نظر گرفته می‌شود از شخصیت مالک یا شرکای یک شرکت جداست و مستقل به حساب می‌آید. این استقلال در شرکت‌های سهامی پررنگ‌تر است و در شرکت‌های کوچک و شخصی کمتر مشخص است.

تشکیل اشخاص حقوقی

• تأسیس توسط اشخاص حقیقی یا قوانین
• داشتن ویژگی‌ها و حقوق مستقل

تفاوت بین اشخاص حقیقی و حقوقی

اشخاص حقیقی افراد زنده را نمایان می‌کنند، در حالی که اشخاص حقوقی موجودات حقوقی مستقلی هستند که به عنوان یک واحد در جامعه شناخته می‌شوند.

فرق حقیقی و حقوقی در چیست؟ اشخاص حقیقی و حقوقی چند تفاوت مشخص دارند که با توجه به این تفاوت‌ها شما می‌توانید به راحتی بین هویت آنها تمایز قائل شوید. در قسمت زیر به چند مورد از تفاوت‌های این دو شخصیت از نظر قانونی اشاره کرده‌ایم:

تفاوتهای اشخاص حقوقی اشخاص حقیقی:

1. اشخاص حقیقی آدرس مشخصی برای زندگی دارند اما شرکت‌های حقوقی در مجموعه‌ای از قراردادهای مختلف و همچنین دفاتر و اسناد مربوط به شرکت حضور دارند.
2. اشخاص حقیقی با مرگ از بین می‌روند و تمام حقوق خودشان را از دست می‌دهند. اما اشخاص حقوقی با مرگ هیچ فردی از بین نمی‌روند و همچنان به حیات خودشان ادامه می‌دهند.
3. اشخاص حقیقی دارای جسم و ماهیت طبیعی هستند اما اشخاص حقوقی فرضی و اعتباری هستند و بر اساس قراردادها شرکت می‌گیرند و منحل می‌شوند.
4. حقوق و تکالیف افراد حقیقی و حقوقی متفاوت است.

اهمیت اشخاص حقیقی و حقوقی در جامعه

• فراهم آوردن یک بستر حقوقی برای فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی
• حفظ نظم و تعادل در جامعه

مثال‌هایی از اشخاص حقوقی و حقیقی

• اشخاص حقیقی: عادل، محمد، زهرا
• اشخاص حقوقی: شرکت‌ها، سازمان‌ها، دولت

انواع شخصیت حقوقی: انواع شخصیت حقوقی شامل موارد زیر می‌شوند:

شرکت‌های تجاری: آن دسته از اشخاص حقوقی هستند که با هدف به دست آوردن سود برای یک فرد یا گروه ساخته شده‌اند. این شرکت‌ها انواع مختلفی دارند که برخی از آنها عبارتند از:

• شرکت‌های سهامی عام و خاص
• شرکت‌های تضامنی
• شرکت‌های با مسئولیت محدود
• شرکت‌های مختلط غیر سهامی
• شرکت‌های مختلط سهامی
• شرکت‌های نسبی
• شرکت‌های تعاونی تولید و مصرف

مؤسسات غیرتجاری: بر اساس ماده 1 آیین‌نامه اصلاحی ثبت شرکت‌ها، مؤسسات غیرتجاری برای مقاصد غیرتجاری مانند امور ادبی، خیریه و امثال آن تشکیل می‌شوند.

نقش اشخاص حقیقی و حقوقی در اقتصاد

• اشخاص حقیقی به عنوان کارگران، مشتریان، و سرمایه‌گذاران در اقتصاد فعالیت می‌کنند.
• اشخاص حقوقی به عنوان شرکت‌ها و سازمان‌ها نقش اساسی در ایجاد کسب و کارها و اشتغال دارند.

اشخاص حقیقی و حقوقی در قانون تجارت

بر اساس ماده 1 قانون تجارت، هر فردی که به خریدوفروش اشیا و کالا مشغول است، به عنوان یک شخص حقیقی تاجر شناخته می‌شود. طبق ماده 588 قانون تجارت، اشخاص حقوقی هم می‌توانند تاجر باشند زیرا یک شرکت مانند یک شخص حقیقی می‌تواند برنامه‌ریزی کند و به خریدوفروش بپردازد. همه 7 نوع شرکتی که شخصیت حقوقی دارند و ما در قسمت بالاتر این مقاله به آنها اشاره کردیم، طبق ماده 20 قانون تجارت همانند اشخاص حقیقی موضوع قانون تجارت هستند. این یعنی تمامی قوانین تجارت به صورت مشابه برای اشخاص حقیقی و حقوقی قابل اجرا است.

نقش اشخاص حقیقی و حقوقی در بورس و تفاوت‌های آنها

در دنیای بورس، تفاوت‌های مهمی بین اشخاص حقیقی و حقوقی وجود دارد. شخص حقیقی می‌تواند به عنوان یک سرمایه‌گذار فعالیت کند و در بازار سرمایه سهام‌ها را خریداری کند و فروش کند. او می‌تواند با اوراق هویتی خود در بورس شرکت کند و به عنوان یک فرد حقیقی مشخص شود.

اما شخصیت حقوقی در بورس به عنوان یک شرکت عمل می‌کند. این شرکت دارای شماره ثبت، نام تجاری، کد شناسایی، و دیگر مشخصات قانونی است که از آنها برای شناسایی و فعالیت در بازار سرمایه استفاده می‌شود.

تأثیر بر قوانین

• قوانین مرتبط با حقوق اشخاص حقیقی شامل حقوق مدنی، جنایی، و خصوصی می‌شود.
• قوانین مرتبط با اشخاص حقوقی شامل قوانین شرکتی، مالی، و مالکیت معنوی می‌شود.

تفاوت اشخاص حقیقی و حقوقی در مسائل کیفری

همانطور که برای اشخاص حقیقی، ارتکاب جرم مجازاتی دارد، شخصیت حقوقی نیز با ارتکاب جرم مجازات می‌شود. این مجازات ممکن است شامل منحل شدن شخصیت حقوقی، مصادره اموال، ممنوعیت فعالیت شغلی یا اجتماعی، ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه، ممنوعیت صدور برخی اسناد تجاری، جریمه نقدی، و انتشار حکم از طریق رسانه‌ها باشد.

مطابق با قانون، شخصیت حقوقی نیز با توجه به شدت جرم انجام شده و ضرر و زیان آن به مجازات‌های زیر محکوم می‌شود:

• منحل شدن شخص حقوقی
• مصادره اموال شخص حقوقی
• ممنوعیت مدت دار فعالیت شغلی یا اجتماعی برای شخص حقوقی
• ممنوعیت دائم برای فعالیت شغلی یا اجتماعی
• ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه به صورت دائم یا مدت ۵ساله
• ممنوعیت صدور برخی اسناد تجاری، حداکثر برای 5 سال
• جریمه نقدی
• انتشار حکم از طریق رسانه‌ها

جریمه نقدی برای اشخاص حقوقی متخلف، حداقل دو برابر و حداکثر چهار برابر مقداری است که برای ارتکاب همان جرم به وسیله اشخاص حقیقی در قانون تعیین می‌شود.

انحلال یک شخصیت حقوقی در صورتی رخ می‌دهد که آن شخصیت حقوقی ابتدا برای ارتکاب جرم تشکیل شده باشد یا به طور منحرف از هدف اصلی خود، فعالیت خود را به گونه‌ای تغییر داده و به طور انحصاری در جهت ارتکاب جرم فعالیت نماید.

تفاوت پرداخت مالیات اشخاص حقوقی وحقیقی

قوانین مالیاتی اشخاص حقیقی بسیار ساده‌تر از قوانین مالیاتی اشخاص حقوقی است. در قانون مالیات‌های مستقیم، مالیات مشاغل یا همان اشخاص حقیقی به 3 دسته تقسیم می‌شود. فقط کسب‌وکارهایی که در گروه اول قرار می‌گیرند موظف‌اند که دفاتر قانونی تهیه کنند. به همین دلیل می‌توان گفت که تکالیف مالیاتی اشخاص حقیقی بسیار کمتر از اشخاص حقوقی است.

علاوه بر این، همه اشخاص حقیقی بابت درآمدی که کسب می‌کنند تا یک سقف مشخص از مالیات معاف هستند. اما اشخاص حقوقی چنین معافیتی ندارند. ممیزان مالیاتی نیز حساسیت بیشتری در رابطه با اسناد و مدارک و دفاتر قانونی حسابداری اشخاص حقوقی به خرج می‌دهند؛ بنابراین حسابداران اشخاص حقوقی باید از مهارت بالاتری برخوردار باشند و کاملاً با قوانین مالیاتی آشنا باشند.

نحوه پرداخت مالیات

پرداخت مالیات برای اشخاص حقیقی و حقوقی می‌تواند در برخی جنبه‌ها متفاوت باشد. البته در اصول، هر دو نوع اشخاص موظف به پرداخت مالیات هستند، اما تفاوت‌هایی در روال و میزان مالیات وجود دارد. برای اطلاعات کامل در خصوص نحوه و شرایط پرداخت مالیات صفحه انواع مالیات در ایران را مطالعه نمایید.

در ایران، پرداخت مالیات برای اشخاص حقیقی و حقوقی به صورت جداگانه انجام می‌شود. در ادامه توضیحاتی درباره روال پرداخت مالیات برای هر دو نوع اشخاص ارائه می‌شود:

برای اشخاص حقیقی:

• اشخاص حقیقی برای درآمدهایی که از منابعی مانند حقوق و دستمزد، درآمد سرمایه‌ای، فروش دارایی‌ها و … کسب می‌کنند، مالیات باید پرداخت کنند.
• در برخی کشورها، برای درآمدهای معینی حداقل مالیات تعیین شده است و برای درآمدهای زیادتر میزان مالیات افزایش می‌یابد.
• اشخاص حقیقی باید اعلام درآمدهای خود را به مراجع مالیاتی اعلام کرده و مالیات مربوطه را پرداخت کنند. برای این کار، ممکن است نیاز به تکمیل فرم‌ها و ارائه اسناد مرتبط باشد.

روال پرداخت مالیات اشخاص حقیقی در ایران:

• اشخاص حقیقی در ایران موظف به پرداخت مالیات بر اساس درآمدهایی که از منابع مختلفی مانند حقوق و دستمزد، سود سرمایه‌گذاری، درآمد اجاره و … کسب می‌کنند، هستند.
• میزان مالیات برای اشخاص حقیقی بر اساس مقررات و آیین‌نامه‌های مالیاتی مربوطه تعیین می‌شود که به مبلغ درآمد، وضعیت تاهل، تعداد افراد تحت تکفل و سایر عوامل مرتبط بستگی دارد.
• اشخاص حقیقی موظف هستند در زمان معینی (معمولاً در طول سال مالی) اقدام به تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی خود به سازمان مالیاتی کشور کنند. این اظهارنامه شامل اطلاعات درآمدی، هزینه‌ها، و دیگر اطلاعات مالی مرتبط است.
• پس از ارسال اظهارنامه مالیاتی، سازمان مالیاتی میزان مالیات مربوطه را بر اساس اطلاعات ارائه شده محاسبه و اعلام می‌کند و اشخاص حقیقی موظفند به موقع مبلغ مالیات خود را پرداخت کنند.

برای اشخاص حقوقی:

• اشخاص حقوقی از منابعی مانند سود و زیان شرکت، فروش محصولات یا خدمات، درآمد اجاره، و … درآمد کسب می‌کنند.
• میزان مالیات برای اشخاص حقوقی ممکن است بر اساس نوع فعالیت، حقوق و دستمزد پرداخت شده به کارمندان، سود ناخالص، و سایر عوامل تعیین شود.
• اشخاص حقوقی نیز باید اعلام درآمدهای خود را به مراجع مالیاتی ارائه دهند و مالیات مربوطه را پرداخت کنند. آنها ممکن است به تکمیل گزارش‌های مالیاتی سالیانه نیاز داشته باشند و ممکن است برای ارائه اطلاعات اضافی به مراجع مالیاتی مراجعه کنند.

روال پرداخت مالیات اشخاص حقوقی در ایران:

• اشخاص حقوقی نیز باید مالیات بر اساس درآمدهای حاصل از فعالیت‌های تجاری، سود و زیان شرکت، و سایر درآمدهای مشابه پرداخت کنند.
• مالیات برای اشخاص حقوقی نیز بر اساس قوانین و آیین‌نامه‌های مالیاتی مربوطه محاسبه می‌شود. این شامل مالیات بر درآمد، مالیات بر سود شرکت، و سایر مالیات‌های مربوط به فعالیت‌های تجاری است.
• همچنین، اشخاص حقوقی باید در زمان معینی گزارش‌های مالیاتی خود را به سازمان مالیاتی ارائه دهند و مالیات مربوطه را پرداخت کنند.

به طور کلی، هر دو اشخاص حقیقی و حقوقی باید به موقع مالیات خود را پرداخت کنند تا از مسائل قانونی و مالی جلوگیری شود. در هر دو مورد، پرداخت مالیات بر اساس میزان درآمد و سایر عوامل متغیر صورت می‌گیرد و اشخاص موظفند به موقع و به صورت صحیح مالیات خود را پرداخت کنند تا از مشکلات قانونی جلوگیری شود.

راهنمای خرید و انتخاب نرم افزار صدور صورتحساب الکترونیکی

برای خرید و انتخاب نرم افزار صدور صورتحساب الکترونیکی، به نکات زیر توجه کنید:

1. بررسی ویژگی‌ها و قیمت‌های موجود در بازار
2. مقایسه نرم افزارهای مختلف بر اساس نیازهای خود
3. مطالعه نظرات کاربران و تجربه‌های آن‌ها

اگر هنوز نرم افزاری را برای ارسال صورتحساب های الکترونیکی خود به سامانه مودیان انتخاب نکرده اید می توانید از نرم افزار ارسال فاکتور به سامانه مودیان شرکت نرم افزار سازان سپاهان استفاده کنید. نرم افزار ارسال صورتحساب به سامانه مودیان یک نرم افزار واسط سامانه مودیان است که با نصب و راه‌اندازی آن، امکان ارسال فاکتور به سامانه مودیان برای شما فراهم می گردد. شما می‌توانید برای خرید سیستم سامانه مودیان با واحد فروش به شماره 09130166467 تماس حاصل فرمایید.

همچنین می توانید اطلاعات کاملتری از این نرم افزار را در زیر مشاهده کنید:

مشاهده ویژگی های نرم افزار

برای مشاهده امکانات کامل نرم افزار ارسال فاکتور به سامانه مودیان ، می توانید دموی کاملی از نرم افزار را مشاهده نمایید.

درخواست دمو

نتیجه‌گیری

در این مقاله، به بررسی اشخاص حقیقی و حقوقی پرداختیم و تفاوت‌ها و اهمیت آنها را در جامعه برجسته کردیم. امیدواریم که با خواندن این مطلب، درک شما از این مفاهیم بهبود یابد. پیشنهاد می‌دهیم با نرم افزار ارسال صورتحساب به سامانه مودیان آشنا شوید. این نرم افزار به عنوان یک ابزار کارآمد و جامع در زمینه پرداخت فاکتور و مدیریت مالی شما را یاری می‌کند و با امکانات کامل خود می‌تواند نیازهای شما را به بهترین شکل برآورده سازد.

نرم افزار ارسال صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان تولید شده توسط شرکت مهندسی نرم افزارسازان سپاهان، دقیقا بر همین مبنی طراحی شده است. این نرم افزار، با رعایت کامل موارد امنیتی، تمامی اطلاعات کارفرما را بر روی سرور کارفرما ثبت و ذخیره میکند. لازم به دکر است که هیچ گونه دسترسی به اطلاعات مالیاتی کارفرما وجود نخواهد داشت.

سوالات متداول

1. اشخاص حقیقی چیستند؟

اشخاص حقیقی به افراد زنده اشاره دارند که دارای حقوق و تعهدات مختلفی هستند.

2. چه موجوداتی به عنوان اشخاص حقوقی شناخته می‌شوند؟

موجوداتی مانند شرکت‌ها، سازمان‌ها، و دولت به عنوان اشخاص حقوقی شناخته می‌شوند.

3. چه تفاوت‌هایی بین اشخاص حقیقی و حقوقی وجود دارد؟

اشخاص حقیقی افراد زنده را نمایان می‌کنند در حالی که اشخاص حقوقی موجودات حقوقی مستقلی هستند که به عنوان یک واحد در جامعه شناخته می‌شوند.

4. چه نقشی در اقتصاد دارند؟

اشخاص حقیقی به عنوان کارگران، مشتریان، و سرمایه‌گذاران در اقتصاد فعالیت می‌کنند، در حالی که اشخاص حقوقی به عنوان شرکت‌ها و سازمان‌ها نقش اساسی در ایجاد کسب و کارها و اشتغال دارند.

5. چگونه اشخاص حقیقی و حقوقی بر قوانین تأثیر می‌گذارند؟

اشخاص حقیقی و حقوقی با ایجاد حقوق و تعهدات مختلف، بر قوانین مرتبط با آنها تأثیر می‌گذارند و به شکل دقیق قانونگذاری و اجرای قوانین را تحت تأثیر قرار می‌دهند.